بسمه تعالی
سوانح و حوادث را در کودکان جدی بگیریم
رشد جمعيت ، پيچيدگي زندگي و استفاده از ابزارهاي گوناگون براي راحتي بيشتر موجب شده زندگي انسان در معرض حوادث بسياري قرار گيرد. امروزه با توجه به رشد جمعیت کودکان، مشکلات آنان نیز افزایش یافته است از جمله این مشکلات، مرگ کودکان به دلیل سوانح و حوادث است که به سرعت درحال گسترش می‌باشد و این پدیده سلامت کودکان را به مخاطره انداخته است.
با توجه به این‌که کودکان هیچ نقشی در بوجود آوردن آن ندارند و مرگ و معلولیت در این گروه اغلب به علت خطای بزرگ‌سالان است لذا به منظور مراقبت هرچه بهتر از کودکان تلاش می‌شود تا با دادن آگاهی‌های لازم و ضروری در این زمینه به والدین و سایر افراد خانواده از آمار حوادث و سوانح کم نموده و والدین را به مراقبت هر چه بهتر از کودکان خود ترغیب نمايیم.
كودكان زير 5 سال آسيب پذيرترين گروه در برابر حوادث خانگي و كودكان بالاي 5 سال آسيب پذيرترين گروه در معرض خطر ترافيك محسوب مي شوند.
تعريف حادثه
حادثه عبارت است از واقعه يا رويداد برنامه ريزي نشده كه مي تواند منجر به آسيب شود ، پيشرفت يا روند طبيعي يك فعاليت را مختل كند و همواره در اثر يك عمل اقدام غير ايمن و يا در شرايط غير ايمن و يا در اثر تركيبي از اين دو به وقوع مي پيوندد.
علل بروز حوادث در ايران و جهان
طبق گزارش ها حوادثي كه عمدتاً باعث مرگ كودكان مي شوند عبارتند از:
1- تصادفات رانندگي :. اين تصادفات عمده ترين عامل مرگ افراد 10 تا 19 سال و همچنين اساسي ترين علت معلوليت در اين سنين به شمار مي روند.
2- غرق شدن به دليل ايجاد آسيب هاي مغزي در برخي از نجات يافتگان ، غرق شدن غير مرگبار بيشترين تاثير اقتصادي و بهداشتي را در بين انواع حوادث دارد.
3- سوختگی
4- سقوط:.
5- مسموميت
ليكن عواملي كه در ايران منجر به بروز حوادث مي شود به شرح ذيل است:
1- سقوط
2- سوختگي
3- مسموميت
4- خفگي
5- حيوان گزيدكي
6- بازي هاي خطرناك
راه هاي پيشگيري از سوانح و حوادث در كودكان
پیشگیری از حوادث ترافیکی:
الف- پیشگیری از آسیب‌های ناشی از تردد وسایل نقلیه
- نحوه‌ي صحیح عبور از خیابان را به کودکان آموزش دهید.
- مراقب باشید کودکان درکنار خیابان بازی (به‌خصوص توپ‌بازی) نکنند.
- هنگام خروج از اتومبیل، ابتدا بزرگ‌سالان، سپس کودکان خارج گردند ولی هنگام سوار شدن حق تقدم با اطفال است.
- از سوار کردن کودکان پشت راننده موتورسیکلت به خصوص در هنگام شب خودداری نمايید.
- به هنگام اسکیت‌سواری کودکان، استفاده از کلاه ایمنی، زانوبند، دست‌بند و رعایت اصول ایمنی ضرورت دارد.
ب- آسیب‌های داخل وسایل نقلیه:
-از کمربند ایمنی مناسب برای کودکان استفاده نمايید.
- از صندلی مخصوص کودکان در خودرو استفاده نمايید.
- از بغل کردن کودکان در صندلی جلو خودرو (در بغل راننده یا افراد کنار راننده) خودداری کنید.
- از ایستادن کودکان در خودروي در حال حرکت جلوگیری نمايید.
- از بیرون آوردن سر یا دست کودک از پنجره حتی در صورت توقف خودرو جلوگیری شود.
- هرگز کودک را در پشت شیشه عقب خودرو نخوابانید.
- از سوار کردن کودکان در پشت وانت خودداری نمايید.
ج- آسیب‌های دوچرخه‌سواری:
- مهارت‌های لازم برای دوچرخه‌سواری را به بچه‌ها آموزش دهید.
- با توجه به سن و جثه‌ي کودک اقدام به خرید دوچرخه برای کودکان نمايید.
-استفاده از کلاه ایمنی به هنگام دوچرخه‌سواری برای کودکان ضروری است.
- هنگام خروج از در حیاط یا پارکینگ مراقب کودک‌تان باشید.
- دوچرخه‌ي کودک را به زنگ خطر، چراغ‌های جلو و عقب مجهز نمايید.
- از سوار شدن دو کودک روی یک دوچرخه و شوخی کردن با آن‌ها حین حرکت، خودداری کنید.
پیشگیری از غرق‌شدگی و خفگی:
- اسباب‌بازی‌های نرم یا حلقه دار، کیسه‌های پلاستیکی یا بادکنک‌ها را در دسترس کودکان قرار ندهید.
- هرگز کودک را در تشت آب یا وان تنها رها نکنید.
- در اطراف حوض یا استخر خانه‌ها از حفاظ استفاده نمايید..
- به مهارت بچه‌ها در هنگام شنا اطمینان نکنید.
- سیم تلفن، سیم‌های برق، نوارهای پرده و کرکره را از کنار تخت خواب کودکان یا محل بازی او دور کنید.
- از قرار دادن اشیاء کوچک مثل سکه، دکمه و غيره در دسترس کودکان خودداری نمايید.
پیشگیری از سقوط و شکستگی
-هرگز کودک خود را در جاهای بلند مانند میز، تخت خواب بدون حفاظ، نیمکت و صندلی تنها رها نکنید.
- کلاه ایمنی را در زمان دوچرخه‌سواری بر سر کودک بگذارید.
- مطمئن شوید محل بازی کودک ایمن است.
- در ابتدا و انتهای پله‌ها، محافظ قرار دهید.
- فرش یا موکت روی پله‌ها را جهت جلوگیری از لغزندگی با بست‌های مخصوص محکم کنید.
- کودکان را از بازی با سرسره‌های بدون حفاظ مناسب که کناره‌های آن‌ها ارتفاع کم و شیب تند دارد منع کنید.
- به ایمنی بندها یا زنجیر تاب، فضای کافی اطراف تاب و تکیه‌گاه آن توجه نمايید.
- هنگام گردش از رفتن بچه‌ها بر بالای درختان جلوگیری نمائید.
پیشگیری از برق‌گرفتگی:
- براي پریز برق بلااستفاده در پوش پلاستیکی بگذارید تا کودک اجسام رسانا مانند میخ و سیم و غيره را داخل پریز نکند و دچار برق‌گرفتگی نشود.
- سیم‌های برق را از زیر فرش اتاق‌ها عبور ندهید زیرا به مرور زمان سائیده شده و روکش آن از بین می‌رود و موجب برق‌گرفتگی می‌شود.
- از کنترل وسایل برقی و پریزها به هم‌راه کودکان بپرهیزید.
پیشگیری از سوختگی:
- قابلمه‌ي حاوی روغن و مایعات داغ، ظرف سوپ، قوری چای و غیره را به گونه‌ای قرار دهید تا دستگیره‌های آن در دسترس کودکان نباشد.
- درصورت استفاده از کتری برقی آن را در محل امنی قرار دهید. سیم کتری را به حالت آویزان نگذارید و به محض جوش آمدن آب، سیم را از پریز برق خارج کنید.
- هنگام نوشیدن چای یا مایعات داغ کودکان را بغل نکنید.
- شعله‌ي اجاق گاز، بخاري، چراغ‌هاي نفت‌سوز و غيره را بلافاصله پس از استفاده خاموش نمايید.
پیشگیری از مسمومیت:
- به کودکان آموزش دهید که قبل از مصرف هر نوع ماده‌ي غذائی و بعد از آن، دست‌های خود را با آب و صابون بشویند.
- از خرید تنقلات از فروشندگان دوره‌گرد خودداری نمايید.
- به کودکان آموزش دهید که استفاده از آب مخصوص آب‌یاری فضای سبز در پارک‌ها به علت عدم تصفیه برای سلامتی آن‌ها مضر است.
- به دلیل شباهت زیاد بعضی از قرص‌ها با شکلات آن‌ها را در جای امن و دور از دسترس کودکان قرار دهید
- مواد شوينده و براق كننده ، داروها ، سموم و نفت و بنزين را از دسترس اطفال دو رنگهداريد
هميشه به ياد داشته باشيم پيشگيري از سوانح و حوادث بسيار ساده و كم هزينه تر از درمان است.
تهیه وتنظیم:فرشته شیری کارشناس بهداشت خانواده
منبع:1-راههای پیشگیری از حوادث کودکان (یونیسف)
2- بوکلت چارت کودک سالم