شرحی برجذام وتاريخچه آن
امتیاز:
|
شرحی برجذام وتاريخچه آن
بيماري جذام از زمانهاي بسيار قديم انسانها را رنج داده است . زماني تمام قاره ها را درگير كرده بود و تصوير دردناكي از نقص عضو
و طرد شدن از اجتماع را در ذهن بشر و تاريخ به جا گذاشته است.چيني ها از 5000 سال قبل از ميلاد مسيح بيماري را مي شناخته اند.
|
|
باسيل لپرا از نظر ظاهري شباهت زيادي به باسيل مولد بيماري سل دارد و يطور معمول در داخل سلول زندگي مي كند و تنها درون سلول
قادر به تكثير است و امكان كشت در خارج از سلول وجود ندارد . به اين دليل تاكنون واكسن موثري بر عليه جذام ساخته نشده است.
زمان لازم براي تكثير باسيل جذام بين 12 تا 13 روز است و در دماي 30 تا 33 درجه سانتي گراد زندگي مي كند.
|
|
باسيل هاي موجود در ترشحات بيني در تاريكي و رطوبت مناسب حداقل به مدت يك روز و در خارج از بدن انسان به ندرت در شرايط خاص تا 7 روز بدون قدرت تكثير ، زنده مي مانند.
|
دوره نهفتگي بيماري : دوره نهفتگي طولاني و بطور متوسط 3 الي 5 سال است و تا 20 سال هم گزارش گرديده است . از آنجا كه تست
اختصاصي براي تشخيص عفونت جذام وجود ندارد كشف بيماري موكول به زمان بروز نشانه هاي باليني است.
هر دو جنس را در تمام سنين مبتلاء مي سازد و از نظر ژنتيكي تفاوتي بين زن و مرد در بروز بيماري وجود ندارد و اگر چنانچه در
مقاطعي از زمان اختلافي در كشف و گزارش موارد بيماري وجود داشته است به دليل عواملي از قبيل موانع اجتماعي و عدم دسترسي
يكسان زن و مرد و يا پوشش متفاوت بين دو جنس است كه احتمال تشخيص بيماري را نابرابر ساخته است طبقات اجتماعي فقير بيشتر به جذام مبتلا مي شوند .
عوامل مستعد کننده جذام:وضعيت اقتصادي نامناسب و زندگي با تراكم بالاي افراد خانواده در كنار هم به مدت طولاني، از عوامل مستعد كننده جذام هستند . با وجود اينكه افرادي كه به جذام مبتلاء مي شوند معمولا از نظر تغذيه اي در وضعيت مناسبي نيستند ولي افراد زيادي وجود دارند كه از فقر غذايي رنج مي برند ولي هرگز به جذام مبتلاء نمي شوند. مخزن جذام:انسان تنها مخزن شناخته شده عفونت در جذام مي باشد.
|
راه سرايت: بيماري از انسان به انسان و از شخص درمان نشده به شخص ديگر و از مسير دستگاه تنفسي فوقاني از طريق قطرات تنفسي يا بندرت پوست آسيب ديده مي باشد. نهايتا 95 درصد از مردم به دليل وضعيت ايمونولوژيك خود هرگز به جذام مبتلاء نمي گردند و فقط 5 درصد از مردم مستعد ابتلاء به جذام هستند. فرد مبتلاء به جذام بايستي در تماس نزديك ، مكرر و طولاني ( نظير ارتباط اعضاي يك خانواده كه در زير يك سقف زندگي مي كنند ) ، قرار گيرد تا ساير افراد مستعد را مبتلاء سازد. پس علاوه بر استعداد ايمونولوژيك، نياز به تماس طولاني است.
جذام از راه غذا يا آب منتقل نمي شود . باسيل عمدتا پوست ، اعصاب محيطي و مخاط دستگاه تنفسي فوقاني و نيز چشمها را در گير مي سازد. البته در فرم لپروماتوز بجز CNS ( دستگاه عصبي مركزي ) ، ساير اعضاء بدن را نيز به نسبت كمتر مبتلاء مي سازد.
نشانه هاي بيماري:علايم بيماري براساس نوع درگيري متفاوت هستند. و به انواع قطب توبرکلوئيد ، قطب لپروماتوز و اشکال بينابينی تقسيم می شود. باسيل هانسن پس از ورود به بدن مدتی مخفی مانده و پس از طی دوره کمون علائم بيماری ظاهر می شود. شکايات بيمار مي تواند زود رس و يا ديررس باشد و برخي علائم هم توسط پزشک يا بيمار ياب پس از يک معاينه دقيق شناسائی مي شوند بدون اينكه بيمار از آنها شكايتي داشته باشد.
1- شکايات بيمار شامل شکايات زود رس: لکه کوچک قرمز رنگ يا رنگ پريده پوستی ، بيحسی و کرختی دست و پا ، احساس گرمی و سوزش پوست ، ضعف خفيف عضلات صورت و اندام ها است.
2- شکايات ديررس شامل: لکه های متعدد و بزرگ ، زخمهای بدون درد در اندامها ، گره های پوستی مشخص يا کلفت شدن پوست، ضعف خفيف عضلات صورت و اندامها می باشد.برخی علائم جذام از قبيل ريزش موهای ابروها ، لاگوفتالمی (بازماندن چشم در خواب ) ، دفورميتي ها و تغيير شكل اندامها ، لكه هاي كم رنگ و پررنگ بي حس ، دانه ها يا ندولهاي صورت و نواحي مختلف بدن آنچنان مشخص و بارز هستند كه در تشخيص و تشخيص افتراقي بيماريها ، بيماري جذام در ذهن خطور مي نمايد.
نشانه هاي اصلي بيماري به سه دسته عمده تقسيم مي شوند:
1- ضايعه پوستي:لكه هاي پوستي معمولا در پوستهاي تيره كم رنگتر از پوست اطراف و در پوستهاي روشن قرمز رنگ است و ممكن است منفرد يا متعدد باشد. گاهي اوقات ضايعه قرمز يا مسي رنگ است.ضايعات بصورت مسطح ( ماكول )، برجسته (پاپول) ، ندول ظاهر ََمي شوند.
2- بي حسي :از دست دادن حس ( حرارت ، درد و لمس سطحي و عمقي ) از تظاهرات تيپيك جذام است
3- آسيب عصبي :معمولا درگيري تنه هاي اعصاب محيطي به شكل تورم عصب ، از دست دادن حس در پوست و يا ضعف ماهيچه هايي كه توسط اعصاب مبتلاء عصب دهي مي شوند و اختلالات دیگر شامل كاهش تعريق و ريزش موها تظاهر مي كند.
مرکزبهداشت شهرستان ایلام ،واحدپیشگیری ومبارزه با بیماریها بهمن 1391